Pył zawieszony: Niewidzialne zagrożenie dla płuc, serca i naczyń krwionośnych

Narodowa Akademia Nauk Leopoldina sformułowała żądanie dalszego obniżenia zanieczyszczenia drobnym pyłem. Zostało ono skierowane do organów odpowiedzialnych za ochronę środowiska naturalnego i za polityką zdrowotną. Źródła pyłu zawieszonego są bardziej zróżnicowane, a wynikające z nich szkody dla zdrowia poważniejsze niż wcześniej zakładano.

Niebezpieczny zawieszony pył przenika wszystko w dosłownym znaczeniu tego słowa.

Pył zawieszony PM2.5 wyróżnia się średnicą poniżej 2,5 µm i może przedostawać się do płuc. Im mniejsze rozmiary cząstek, tym głębiej wnikać mogą one do organizmu i narządów wewnętrznych. Zatrzymane w oskrzelach i płucach drobne cząsteczki zawieszonego pyłu powodują stan zapalny, a u dzieci spowolnienie wzrostu płuc. Wyniki badań instytutu Leopoldina wskazują, że innymi konsekwencjami przenikania zawieszonego pyłu są zawały serca, udary i przyspieszona miażdżyca tętnic. Zaobserwowano również występowanie procesów zapalnych w mózgu i szybszy rozwój demencji u osób starszych oraz opóźniony przyrost ilorazu inteligencji u dzieci. Oprócz reakcji zapalnych, pył zawieszony może być także przyczyną innych schorzeń i uszkodzeń układu krążenia.

Naukowcy od dawna podejrzewali, że zanieczyszczenie pyłem zawieszonym ma wpływ na przebieg choroby u pacjentów zarażonych wirusem COVID-19, ponieważ pył zawieszony osłabia układ odpornościowy i atakuje tkanki płucne. Potwierdzają to także najnowsze wyniki badań renomowanego Uniwersytetu Oksfordzkiego, opublikowane w specjalistycznym czasopiśmie "Cardiovascular Research". Wyniki tych badań wskazują na korelację między wysokim zanieczyszczeniem pyłem zawieszonym a ryzykiem śmierci z powodu zarażenia wirusem COVID-19. Naukowcy obliczyli, że średnio 15 procent zgonów wynikających z zarażenia koronawirusem przypada na osoby przez długi czas wdychające zanieczyszczone powietrze. Wyniki badań sugerują, że zanieczyszczenie pyłami zawieszonymi jest ważnym czynnikiem zwiększającym ryzyko śmiertelności z powodu zarażenia wirusem COVID-19.

Wyniki programu badawczego EEA "Jakość powietrza w Europie - raport 2020" wskazują, że tylko cztery europejskie kraje spełniają bardziej rygorystyczne wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), dotyczące stężenia pyłu zawieszonego. Niemcy nie należą do grona tych państw. Sprawozdanie Europejskiej Agencji Środowiska wskazuje ponadto, że w 2018 r. zanieczyszczenie pyłem zawieszonym spowodowało w 41 europejskich krajach około 417 000 przedwczesnych zgonów. Nowa analiza EEA jest oparta na najnowszych, oficjalnych danych dotyczących jakości powietrza, zebranych w 2018 r. na podstawie wskazań ponad 4 000 stacji monitorowania rozmieszczonych na terenie całej Europy.

"Dane EEA wskazują, że inwestycje w lepszą jakość powietrza to inwestycje w poprawę stanu zdrowia i wydajności pracy wszystkich Europejczyków", mówi dyrektor wykonawczy EEA Hans Bruyninckx.

Jakość powietrza i COVID-19

Raport potwierdza również, że długotrwała ekspozycja na zanieczyszczone powietrze jest przyczyną chorób układu krążenia i układu oddechowego. Ob te czynniki zostały zidentyfikowane jako dodatkowe czynniki powodujące ryzyko śmierci u pacjentów zarażonych wirusem COVID-19. Związek pomiędzy zanieczyszczeniem powietrza a przebiegiem zakażenia wirusem COVID-19 jest niejasny i wymaga dalszych badań epidemiologicznych.